BASİTMAKİNELER (Konu Anlatımı) BASİT MAKİNELER. Fıkra: Bir fizikçi, bir kimyacı ve bir matematikçi ıssız bir çölde mahsur kalırlar. Günler geçtikçe yiyecekleri hızla azalır ve bir müddet sonra üçünün de bir teneke konserve kutusunda son yiyecekleri kalır. Basitmakineler soru çözüm, konu anlatım, online fizik eğitimi, TYT-AYT konuları, mekanik konuları, kaldıraçlar ve çeşitleri, basit, hareketli makaralar, Her Seviyeye Uygun 8. Sınıf Soru Bankaları DNA Yayınları’nda Genel [ 29 Lise fizik dersi alt konusu olan Makaralar ve palanga konu anlatım videosunu izleyin ve Aklınızatakılan herhangi bir konuda danışmak isterseniz; Cengiz Erdoğan 05352148396 1. Basit Makineler. 8. Sınıf 5. Ünite Basit Makineler Vida ve Çıkrık Konu Basit Makinalar: Kaldıraçlar – Sabit, Hareketli Makaralar BASİT MAKİNELER (Konu Anlatımı) – Fenokulu. BASİT MAKİNELER (Konu Anlatımı) Fıkra: Bir fizikçi, bir kimyacı ve bir matematikçi ıssız bir çölde mahsur kalırlar. 8Sınıf Fen Bilimleri dersi 1.Ünite (İnsanda Üreme, Büyüme ve Gelişme (Hücre Bölünmesi ve Kalıtım)) ile 2.Ünite (Kuvvet ve Hareket) Basit Makineler ders notu ve konu özeti. Hücre : Canlıyı oluşturan en küçük yapı birimidir. Fast Money. Makaralar Çalışma Kağıdı Basit Makineler ünitesi Makaralar Çalışma Kağıdına aşağıdaki linkten erişebilirsiniz. Hedeflenen kazanımlar yazının devamında bulunmaktadır. İyi çalışmalar… Sabit makara, Hareketli Makara, Palangalar >> Makaralar Çalışma Kağıdı 67228 indirme İndirme önizlemesi Hedeflenen Kazanımlar Bu ünitede öğrencilerin; günlük yaşamda sıkça karşılaştıkları basit makine çeşitleri hakkında bilgi ve bece- riler kazanmaları; kazandıkları bilgi ve becerileri ortaya koyarak günlük yaşamda iş kolaylığı sağlayacak özgün basit makine düzenekleri tasarlamaları; böylece yaratıcı ve yenilikçi düşünme becerisi kazanmaları amaçlan- maktadır. Basit Makineler Önerilen Süre 10 ders saati Konu / Kavramlar Sabit makara, hareketli makara, palanga, kaldıraç, eğik düzlem, çıkrık, basit makinelerin kullanım alanları Basit makinelerin sağladığı avantajları örnekler üzerinden açıklar. a. Basit makinelerden, sabit makara, hareketli makara, palanga, kaldıraç, eğik düzlem ve çıkrık üze- rinde durulur. b. Dişli çarklar, vida ve kasnakların da birer basit makine olduğu görsellerle belirtilir, ayrıntıya girilmez. c. Basit makinelerde işten kazanç olmadığı vurgulanır. ç. Matematiksel bağıntılara girilmez. Basit makinelerden yararlanarak günlük yaşamda iş kolaylığı sağlayacak bir düzenek tasarlar. Öncelikle tasarımını çizimle ifade etmesi istenir. Şartlar uygunsa üç boyutlu modele dönüştürmesi istenebilir. Cevap Anahtarı Bizlere destek olmak için sayfanın en altına yorum yapabilir veya sosyal medyadan çalışmalarımızı paylaşabilirsiniz. Geri bildirimleriniz bizim için önemli. Tekrar görüşmek üzere. Yazar Hakkında Didem Kuruoğlu Merhaba ben Didem Öğretmen. 2011 yılında Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nden mezun oldum. Şu an İzmir'de bir devlet okulunda görev yapmaktayım. 2016 Ağustos ayından beri platformunda yazılarım yayımlanmaktadır. Fen Bilimleri – 8. Sınıf – Ünite 5 Basit Makineler – Konu 1 Makaralar Basit makinelerden biri de makaralardır. Makaraların;– Sabit bir merkez etrafında dönebilen dairesel bir ekseni,– Bu eksenin etrafında ipin dolanabileceği bir oyuk ve ip bulunur. Makaralar Nerelerde Kullanılır?– Bayrak direğinde– Vinçlerde– İnşaatlarda– Stor perde mekanizmalarında– Yelkenli gemilerde vb. 1. Sabit Makara Bu makara düzeneği sadece kuvvetin yönünü değiştirir. Kuvvetten kazanç sağlamaz. Kuvvettin yönünü kazanç veya kayıp kazanç veya kayıp sağlamaz. Yandaki resimde gösterilen makara sabit makaralara örnektir. Bir makaranın sabit olduğunu anlamak için o makaranın bir yüzeye bağlı olup olmadığına bakılır. Resimde makara duvara sabitlenmiştir. Sabit makaralarda uygulanan kuvvet yükün ağırlığına eşittir. 2. Hareketli Makara Hareketli makaralar yükle beraber hareket eden makaralardır. Bu tip makaralarda kuvvet yükün yarısına eşittir. Örneğin 40N’luk yükü 20N’la dengelemek mümkün olmaktadır. Kuvvetten iki kat kazanç iki kat kayba neden olur. Hareketli makaralarla kuvvetten kazanç sağlandığı için yoldan da kayıp vardır. Bu makaralarda yükü 4 metre yukarı kaldırmak için ipin 8 metre çekilmesi gerekir. Bileşik Makaralar Bazen tek bir makarayla istediğimiz kuvvet kazancını elde edemeyiz Bu durumda sabit ve hareketli makaraları birleştirerek bir makara sistemi oluşturabiliriz. Bu sistemlere bileşik makaralar denir. Yukarıdaki örnekte 2 hareketl, makara vardır. 2×2 = 4. Yani kuvveti dörtte birine düşürür. Bileşik makaralarda kuvvetten kazancı sistemdeki hareketi makaraların sayısı belirler. Her hareketli makara kuvvetten iki kat kazanç sağlar. Bu durumda örneğin 3 hareketli makara kullanıyorsak = 8 kat kazanç sağlarız. Bu yoldan da 8 kat kayıp olacağı anlamına gelmektedir. Resme dikkat ettiğinizde bileşik makara sistemindeki hangi makaraların sabit, hangilerinin bileşik olduğunu görebilirsiniz. Palangalar Sabit ve hareketli makaraların beraber kullanıldığı sistemlerdir. Kuvvet kazancı ve kuvvet yönü değiştirmek amacıyla kullanılır. Palangalarda kuvvetten kazanç miktarını bulmak için yükü dengeleyen ip sayısını bulmak gerekir. Yukarıdaki palanga sisteminde yükü dengeleyen 4 ip vardır. Bu palanga sistemi kuvvetten 4 kat kazanç sağlar. Örneğin 40N’lük yükü 10N’luk kuvvetle kazanç oranında yoldan kayıp yaşanır. Sistem 4 kat yoldan kayba neden olur. Örneğin yükü 1 metre yükseltmek için ipi 4 metre çekmek gerekir. Günlük Hayatta Makaralar Basit Makine nedir Çok az parçadan oluşan ve yalnızca tek bir kuvvet çeşidini kullanan makineler, "Basit makine" olarak adlandırılır. Basit Makinelerin Özellikleri Basit makinelerde, uygulanan kuvvetin büyüklüğü şiddetini ve yönü değiştirilerek iş yapma kolaylığı sağlanır. Basit makinelerde yoldan, hızdan, kuvvetten, zamandan kazanç olabilir ama iş veya enerjiden kazanç sağlanamaz. Kuvvetten kazanç varsa, yoldan aynı oranda kayıp vardır. Yoldan kazanç varsa, kuvvetten aynı oranda kayıp vardır. Yapılan işi farklı enerjilere çevirebilir. Enerji dönüşümü olabilir. Basit makineye uyguladığımız kuvvete giriş kuvveti, basit makineden elde ettiğimiz kuvvete de çıkış kuvveti denir. Basit makineler enerji tasarrufu sağlamaz. Az enerji ile fazla iş yapılamaz. Kuvvet Kazancı Nedir Giriş kuvveti, çıkış kuvvetinden küçük ise kuvvet kazancı vardır. Uygulanan kuvvet, yükten küçük ise kuvvet kazancı vardır. Kuvvet kazancı= Yük/Kuvvet veya Kuvvet kolu/Yük kolu 'dur. Kuvvet kazancı 1'den büyük ise kuvvet kazancı vardır, küçükse kuvvetten kayıp vardır. 100 Newton ağırlığındaki cismi 50 Newton kuvvet uygulayarak kaldırdığımızda kuvvet kazancı elde ederiz. A- Makaralar Çevresinden bir ip geçirilen, bir eksen etrafında dönebilen ve cisimleri yükseğe kaldırmak için kullanılan basit makinelere makara denir. 1. Sabit Makaralar Sabit bir yere asılarak kullanılan makara çeşidine sabit makara denir. Uygulan kuvvet, yükün ağırlığına eşittir. Yük = Kuvvet Sabit makaralar kuvvetin yönünü değiştirir.Kuvvet aşağı yük yukarı hareket etmektedir. Kuvvetten ve yoldan kazanç sağlanamaz. Kuvvet kazancı = 1 Sabit makaralar, sadece kuvvetin yönünü ve doğrultusunu değiştirdikleri için iş yapma kolaylığı sağlar. Makaranın ağırlığı kuvveti ve yükü değiştirmez. Makara çapı kuvvete etki etmez. Makaradan çekilen ipin yönü kuvveti etkilemez. Sabit Makara Kullanım Alanları Bayrak direğinde İnşaatta Gemide Kuyuda Dağcılar Stor perde de sabit makara kullanılmaktadır. Bayrak Direği Sabit Makara 6 N'luk yükü kaldırabilmek için 6 N'luk kuvvet uygulanması gerekmektedir. 2. Hareketli Makaralar Hareketli makaralar da yük, makara ile beraber hareket eder. Kuvvetten iki kat kazanç yoldan iki kat kayıp vardır. Kuvvet kazancı = 2'dir. Yükü 2 metre yukarı çıkarmak için, ip 4 metre çekilmelidir. Hareketli makarada kuvvetin yönü değişmez. Yük ile kuvvet aynı yönlüdür. F = Yük / 2 Kuvvet yükün yarısıdır. Makara ağırlığı önemsendiği durumlarda makara ağırlığı yüke ilave edilir. Makara çapı kuvveti etkilemez. 3. Palangalar Hareketli ve sabit makaraların birlikte kullanıldığı sistemlerdir. Kuvvetten kazanç yoldan kayıp vardır. Kuvvet kazancı hareketli makara sayısına göre değişir, sabit makara etkilemez. Kuvvetin yönü çekilen ip aşağı yönlü ise değişir, yukarı yönlü ise değişmez. Palangalar sabit noktaya bir yerden bağlanmıştır. Palangalar hareketli ve sabit makaradan oluşan bileşik makinedir. Not Makaralarda aynı iplerdeki gerilmeler eşittir. Kuvvet = Toplam yük / Yükü çeken ip sayısı F = P / Yükü çeken ip sayısı Palangalarda kuvvet nasıl bulunur Hareketli ve sabit makaralar arasına çizgi çekilir. Aralarındaki ip sayılır. En son ip aşağı yönlü ise sayılmaz, yukarı yönlü ise sayılır. Yük ip sayısına bölünür. Örnek Aşağıdaki palangada 120 N yükü kaç N'lik kuvvetle çekebiliriz, kuvvet kazancı nedir? CEVAP Palanga Kullanım Alanları Vinç Asansör gibi araçlarda kullanılır. B-Kaldıraçlar Kaldıraçlar destek denilen sabit noktalar üzerinde hareket eden çubuklardır. Kuvvet kolu Kuvvet uygulanan nokta ile destek noktası arasındaki kola kuvvet kolu denir. Kuvvet kolu ne kadar uzunsa kuvvet kazancı o kadar fazla olur. Yük kolu Destek ile yük arasındaki kola ise yük kolu adı verilir. Kaldıraçlarda formül Kuvvet x Kuvvet kolu = Yük x Yük kolu Kaldıraçlar destek noktasının yerine göre tek taraflı kaldıraçlar ve çift taraflı kaldıraçlar olmak üzere ikiye ayrılır. Çift taraflı kaldıraçlar da ise destek aradadır. Tek taraflı kaldıraçlar da iki çeşittir. Kuvvet arada, yük arada Üç çeşit kaldıraç vardır. 1. Tip Kaldıraçlar Destek arada Bu tip kaldıraçta destek noktası; Tam ortada ise kuvvetten kazanç yoktur. Yük ile kuvvet birbirine eşit Yüke yakın ise kuvvetten kazanç vardır. Kuvvet kolu uzun, yük kolu kısa Kuvvete yakın ise yoldan kazanç vardır. Kuvvet kolu kısa yük kolu uzun Destek arada olan kaldıraçlar kuvvetin yönünü değiştirir. Destek Arada Olan Kaldıraca Örnekler Kerpeten Keser Çivi sökerken Karga burun Pense Makas Tırnak makası Bağ makası Levye Sandal küreği Tahterevalli Manivela Eşit kollu terazi Mandal Demir kesme makası desteğin arada olan kaldıraçlardır. Destek Arada Kaldıraç 2. Tip Kaldıraçlar Yük arada Yük kuvvet ile destek arasındadır. Bu tip kaldıraçlarda kuvvetten kazanç, yoldan kayıp vardır. Kuvvet kazancı 1'den büyüktür. Kuvvetin yönü değişmez. Yük Arada Olan Kaldıraca Örnekler El arabası Gazoz açacağı Ceviz kıracağı Menteşeli kapı Pencere Buzdolabı kapağı Kâğıt delgeç Kağıt kesme makinesi Giyotin yükün arada olduğu kaldıraçlardır. Not Bazı kağıt delgeçlerinde destek arada olabilir. Not Gazoz açacaklarının genelinde yük aradadır, ancak destek arada kullanılanları da vardır. 3. Tip Kaldıraçlar Kuvvet arada Kuvvet, yük ile destek arasındadır. Bu tip kaldıraçlarda kuvvetten kayıp, yoldan kazanç vardır. Kuvvetin yönü değişmez. Kuvvet kazancı 1'den küçüktür. Kuvvet Arada Olan Kaldıraca Örnekler Kürek Bir elimizle destek verip, diğer elimizle aradan kuvvet uygularken Cımbız Maşa Tenis raketi Tel zımba Olta Kalem Yazı yazma Kolumuz ve bacağımız Çekiç Çivi çakarken Alt çene kemiği kuvvetin arada olduğu kaldıraçlardır. Kalemle Yazı Yazma Not Kolumuzu kullanırken omuz da destek olarak kullanılabilir. C- Eğik Düzlem Rampa Ağır bir yükü yukarıya çıkarmak için eğik düzlem kullanılır. Formül Kuvvet X Kuvvet Yolu = Yük X Yük Yolu F x l = P x h Fil Pastaya Hasta Eğik düzlemde daima kuvvetten kazanç yoldan kayıp vardır.Sürtünme ihmal edilecek Kuvvetin yaptığı iş ile yükün yaptığı iş eşittir. Yükü eğik düzlemle ya da aşağıdan yukarı çıkarmanın iş bakımından farkı yoktur. Eğik düzlemde kuvvetin yönünü değişmektedir. Eğik düzlemin boyu uzadıkça eğim azaldıkça kuvvetten kazanç, yoldan kayıp artar. Eğik Düzlem Kullanım Alanları Kama, eğik düzlemden oluşan basit makinedir. Balta İğne Kaydırak Merdiven Kaykay pisti Vida Engelli rampası Murç keski Bıçak Düz tornanın ucu eğik düzlemdir. Sorular Soru 1 Aşağıdaki basit makinelerin hangisinde kuvvet kazancı kesinlikle yoktur? A Makas B Maşa C Fındık Kıracağı D El arabası CEVAP Soru 2 Şekildeki kaldıracın; a- Kuvvet kazancı nedir? b- Kuvvetin dengede tutabileceği yük nedir? c- Kuvvet kazancının artması için ne yapılmalıdır? CEVAP Soru 3 Basit makineler ................. ya da ................... kazandırarak iş yapma kolaylığı sağlar. Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi sıra ile yazılmalıdır? A Kuvvet - Yol B Kuvvet -Enerji C Enerji - İş D Enerji - Yol CEVAP Soru 4 Aşağıdaki kaldıraçlardan hangisinde destek noktası farklı yerdedir? A Makas B Eşit kollu terazi C Tahtaravalli D Maşa CEVAP Soru 5 Aşağıdaki basit makinelerden hangisi farklı tür bir basit makinedir? A Kapı kolu B Sabit makara C Tornavida D Direksiyon CEVAP Soru 6 Aşağıdaki kaldıraçların hangisinde daima kuvvetten kayıp vardır? A El arabası B Kerpeten C Cımbız D Ceviz kıracağı CEVAP Soru 7 Sabit makara ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A Kuvvetten kazanç sağlamaz. B Yoldan kazanç sağlamaz. C Kuvvetin yönünü değiştirir. D İş yapma kolaylığı sağlamaz. CEVAP Soru 8 Aşağıda çıkrık ile ilgili olarak verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A Kuvvetten kazanç vardır. B Yoldan kazanç vardır. C İşin yapılma hızını değiştirir. D Kuvvet uygulanan kol ne kadar uzunsa, uygulanan kuvvet o kadar azdır. CEVAP Soru 9 Aşağıdaki araçlardan hangisinde dişli çark bulunmaz? A Kol saati B El mikseri C Bisiklet D Vida CEVAP Basit makine olarak kullanılan makaralar iki çeşittirSabit MakaralarHareketli MakaralarSabit MakaralarBir yere sabitlenmiş sadece kendi etrafında dönen makara sistemleridir. Tavana, tabana, duvara sağ ve sol olarak GIPHYSabit Makaraların ÖzellikleriMakara bir yeretavan – taban- sağ – sol sabitlenmiştir. Yukarı – aşağı, sağa ve sola hareket dolanan ip çekilirse makara sadece kendi etrafında dönme hareketi makaralar kuvvetin yönünü değiştirir. Sabit makaralarda Kuvvet Kazancı- Kaybı yokturSabit makaralarda Yol kazancı – kaybı yük, kendi ağırlığındaki kuvvet ile çekilir. Yani yük kuvvete makaralar iş kolaylığı sağlar. İş ve Enerjiden kazanç sağlamaz. Hareketli MakaralarÇevresindeki ip çekilince aşağı yukarı sağa ve sola hareket edebilen makaralara Makaranın ÖzellikleriMakara bir yere sabitlenmemiştir. Yukarı aşağı, sağa sola hareket dolanan ip çekilirse makara yukarı aşağı sağa sola yük ile beraber hareket makaralarda yükün ağırlığı iki ipe dağıldığı için kuvvet kazancı, yol kaybı makaralar kuvvetin yönünü değeri yükün yarısı makaralarda iş ve enerjiden kazanç Kuvvetten ne kadar kazanç varsa yoldan da o kadar kayıp vardır. Hareketli makaralarda kuvvetten kazanç 2 kat iken yoldan kayıp da 2 kattır. Yani 40 N’luk bir yük 20 N’luk kuvvet ile yukarı çekilir fakat yükü 1 metre yükseltmek için ipi 2 metre çekmek ve sabit makaraların birlikte oluşturduğu basit makinelere denir. Bileşik makara sistemi de ÖzellikleriSabit ve hareketli makaralardan tek ip ağırlıkları ihmal edildiğinde kuvvet kazancı hareketli makaralar bulunduğu için yol kaybı yönünü değiştirebilir/değiştirmeyebilir oluşturan makaraların sayısı özellikle hareketli makaraların ve ipin hangi yöne çekildiği kuvvet kazancını kuvvet bulunmak isteniyorsa; YÜK, YÜKÜ YUKARI ÇEKEN İP SAYISINA Yük bulunmak isteniyorsa; KUVVET, YÜKÜ YUKARI ÇEKEN İP SAYISI İLE Hareketli makaraları yukarı çeken ip sayısı kuvvet kazancına eşittir. İPUCU Palangaların en önemli noktası YÜKÜ YUKARI ÇEKEN İP SAYISIDIR. Yükü yukarı çeken ip sayısı Hareketli makaraların etrafındaki iplerdir. Yazı dolaşımı 1. A. 30 N - 30 N B. 10 N - 20 N C. 20 N - 10 N D. 15 N - 15 N Doğru Cevap "D" 15 N - 15 N Doğru Cevap "D" 15 N - 15 N Soru Açıklaması 2. A. Sabit Makara - Evet B. Sabit Makara - Hayır C. Hareketli Makara - Evet D. Hareketli Makara - Hayır Doğru Cevap "C" Hareketli Makara - Evet Doğru Cevap "C" Hareketli Makara - Evet Soru Açıklaması 3. Doğru Cevap "A" A Doğru Cevap "A" A Soru Açıklaması 4. Doğru Cevap "B" 20 Doğru Cevap "B" 20 Soru Açıklaması 5. A. 60 N - 60 N B. 20 N - 20 N C. 15 N - 15 N D. 20 N - 15 N Doğru Cevap "D" 20 N - 15 N Doğru Cevap "D" 20 N - 15 N Soru Açıklaması 6. Doğru Cevap "B" B Doğru Cevap "B" B Soru Açıklaması 7. Doğru Cevap "C" 30 Doğru Cevap "C" 30 Soru Açıklaması 8. A. Yalnız 1 B. 1 ve 2 C. 2 ve 3 D. 1, 2 ve 3 Doğru Cevap "B" 1 ve 2 Doğru Cevap "B" 1 ve 2 Soru Açıklaması 9. A. 20 N - 40 N B. 40 N - 20 N C. 20 N - 60 N D. 30 N - 40 N Doğru Cevap "A" 20 N - 40 N Doğru Cevap "A" 20 N - 40 N Soru Açıklaması TEST BİTTİ. CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.

basit makineler makaralar konu anlatımı 8 sınıf